Skip to main content

Tijd voor Max, Margriet, Pieter, Cor en Linda

Bob Heeren | storyteller
14 mei 2023
Het kwam zo. Ik ontmoet Hubert Nijgh op een netwerk. Een week later ben ik zijn advocaat. Samen winnen we de zaak.

Twee jaar later vind ik hem terug bij de opleiding Master Advanced NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren).

Hubert is voorzitter van de de stichting Koopvaardijpersoneel 1940-1945. Hij zoekt iemand die de website van de stichting een totale make-over kan geven. Ik zeg zonder enig chauvinisme dat mijn vrouw Linda dat het beste kan doen.

Linda is namelijk een prettige perfectionist. Ze schrijft lekker leesbare teksten die maximaal informeren. En ze heeft oog voor kleur, vorm, indeling en gebruikersgemak. Hubert gelooft me en Linda maakt de belofte van haar website Tekst die Werkt meer dan waar.

Ze schrijft en sleutelt maandenlang aan de nieuwe website van de stichting. Haar verbijstering groeit als ze ondanks intensieve scholing in vaderlandse geschiedenis pas door haar onderzoek leert dat de Nederlandse regering een vaarplicht oplegde aan onze zeevarenden die daardoor het grootste Nederlandse leger vormden dat na de oorlog is vergeten.

Hoogste tijd dus om die schade te herstellen.

Jos Rozenburg, een veel gedecoreerde militair, verricht zeventien jaar monnikenwerk om de namen van zoveel mogelijk koopvaardijlieden te achterhalen. Die gegevens komen in een database terecht die via de website kan worden geraadpleegd.

Ik spreek Hubert en opeens schiet me te binnen dat mijn opa Pieter Heeren ook heeft gevaren in de oorlog. Hubert zorgt voor de personeelskaart en nieuwe informatie over mijn opa in de periode 1939-1945.

Ik stuur de stukken door naar mijn vader Cor Heeren die inmiddels bijna 90 jaar oud is. Hij was 6 toen hij zijn vader uitzwaaide voor reis van (zoals iedereen verwachtte) enkele maanden. Het werden zes lange jaren, waaronder drie in een Jappenkamp.

Mijn vader en ik reconstrueren aan de keukentafel in mijn ouderlijk huis de lange, onzekere en ongetwijfeld angstige reis van mijn opa. Terwijl mijn opa prisoner of war van de Japanners was moesten mijn oma van 36 met haar drie jonge kinderen van 4, 6 en 10 op last van de Duitsers binnen drie dagen hun huis verlaten. Ze vertrokken, ieder met een koffer, naar Scheemda in Groningen, waar ze drie jaar lang liefdevol door een kinderloos echtpaar in een enorme herenboerderij werden opgevangen.

Op 4 mei worden de doden van de koopvaardij herdacht bij het indrukwekkende monument De Boeg, vlakbij de Erasmusbrug in Rotterdam.

Prinses Margriet opent de website en de database van de stichting in restaurant Prachtig. Linda en ik zitten bij haar aan tafel, samen met burgemeester Aboutaleb. Jos Rozenburg geeft een toelichting. 


In een tent naast het restaurant vertel ik het verhaal van mijn opa. Na afloop merk ik dat mijn woorden een katalysator zijn voor de herinneringen en de emoties van veel anderen.

In de middag zitten mijn vader en ik aan tafel bij Tijd voor Max op NPO 1. Ik vraag hem hoe hij zich voelt. “Best”, zegt hij, en ik weet dat hij tijdens de uitzending volkomen zichzelf zal zijn.

Presentatoren Martine van Os en Sybrand Niessen nemen uitgebreid de tijd. Ze zijn geïnteresseerd en empathisch en laten ons uitpraten. Dat voelt heel aangenaam.

Mijn vader toont zijn emoties voor de camera.

Het zijn de tranen van een jongetje van 6 dat zes jaar lang zonder vader opgroeide en dat in die tijd vooral niets kon doen aan de tranen van zijn moeder.

En eigenlijk zijn het de tranen van alle koopvaardijlui in de oorlog. Die door de website en de database niet langer anoniem zijn. We kennen nu in ieder geval heel veel namen van deze gedwongen helden, zodat ze dichter bij ons zijn. En we ze nooit meer vergeten, zoals we dat langere tijd wel hebben gedaan.

Ik maak een buiging van bewondering en respect. Naar mijn opa, Pieter Heeren, en daardoor naar al zijn dappere collega’s van de koopvaardij, van wie velen hun leven gaven. Voor onze vrijheid.

Mijn hart gloeit als ik stilsta bij al die mannen en vrouwen, die in een zee vol vlammen bleven varen op de brandstof van hun hart.



Kijk hier de uitzending van omroep Max terug.

# Hits: 706